Orjinal Araştırma Makalesi | Türkiye Üstün Zekalı ve Dahi Çocuklar Eğitim Vakfı Dergisi 2024, Cil. 1(1) 7-27
Özel Yetenekli öğrencilere Metaforik Bir Bakış: Okul Öncesi Öğretmenlerinin Algıları
Havva Düğmeci & Ahmet Kurnaz
ss. 7 - 27 | DOI: https://doi.org/10.29329/tuzdev.2024.1093.1 | Makale No: MANU-2411-24-0008.R2
Yayın tarihi: Aralık 26, 2024 | Okunma Sayısı: 64 | İndirilme Sayısı: 31
Özet
Üstün zekâ, üstün yetenek, üstün zekâ ve yeteneklilik, üstün ve özel yeteneklilik ve özel yeteneklilik gibi kavramların birbiri yerine kullanıldığı ülkemizde özel yetenekli öğrenciler ile ilgili de bir algı karmaşası yaşanmaktadır. Okul öncesi öğretmenlerinin de özel yetenekli öğrenciyi nasıl algıladıkları bilinmemektedir. Bu araştırmada okul öncesi öğretmenlerinin özel yetenekli öğrencilere ilişkin algıları özel yetenekli öğrenci kavramına ilişkin ürettikleri metaforlar aracılığı ile incelenmiştir. Nitel yaklaşımla fenomenoloji deseninde yürütülen araştırmada, 105 öğretmenden “Özel yetenekli öğrenci ……. gibidir; çükü ……” formatında metaforlar alınarak veriler elde edilmiştir. Veriler, içerik analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiş ve elde edilen 71 metafordan çeşitli temalar oluşturulmuştur. Araştırmada okul öncesi öğretmenlerinin özel yetenekli öğrencileri potansiyellerinin yüksek, çok çeşitli yeteneklere sahip, keşfedilmesi gereken, üretken, duyarlı ve özel eğitim alması gereken bireyler olarak algılandıkları ortaya konmuştur. Okul öncesi öğretmenlerinin algıları ışığında bir özel yeteneklilik modeli oluşturulmaya çalışılmıştır. Çalışma okul öncesi öğretmenlerinin özel yetenekli öğrencileri genellikle olumlu, değerli ve doğru kavramlarla tanımladığını, bu bireylerin özelliklerini doğru algıladıklarını göstermektedir. Gelecekteki araştırmalar bu algıların eğitim ortamlarının düzenlenmesine nasıl yansıdığını inceleyebilir.
Anahtar Kelimeler: Özel yetenekli öğrenciler, metafor, okul öncesi öğretmenleri
| Bu makaleye nasıl atıf yapılır? |
|---|
|
APA 6th edition Harvard Chicago 16th edition |
| Kaynakça |
|---|
|
Akgün, E. (2016). Okul öncesi öğretmen adaylarının “çocuk” ve “okul öncesi öğretmeni” kavramına ilişkin metaforik algıları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4), 1652-1672. https://doi.org/10.17556/erziefd.653091 Akkanat, Ç., Abu, N. K., & Gökdere, M. (2018). Öğretmenlerin üstün yetenekli öğrencilerin özellikleri ve eğitimlerine yönelik algıları. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 185-201. https://doi.org/10.47477/ubed.777973 Arslan, M. M., & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 35(171), 100-108. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1086365 Aydın, S., & Şentürk, Ş. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin özel yetenekli çocuklara yönelik algıları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(2), 413-432. https://doi.org/10.17152/gefad.658084 Başaran, Y. (2017). Sosyal bilimlerde örnekleme kuramı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(47), 480-495. https://doi.org/10.16992/asos.12368 Baysal Metin, N., Dağlıoğlu, H.E. Ve Saranlı, A.G. (2018). Çocuk gelişimi bakış açısıyla üstün yetenekli çocuklar. Ankara: Hedef Yayıncılık Bulut, A. S. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının üstün yetenekli birey ve özel eğitim kavramlarına ilişkin algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 2338-2356. https://doi.org/10.29299/kefad.2018.19.03.015 Clark, B. (2002). Growing up gifted (6. Baskı). Merrill: Upper Saddle River, NJ. Cortazzi, M., & Jin, L. (1999). Bridges to learning: Metaphors of teaching, learning and language. In L. Cameron & G. Low (Eds.), Researching and applying metaphor (ss. 149-176). Cambridge University Press. Dolu, G. & Ürek, H. (2017). Üstün/Özel yetenekli öğrencilerin çoklu zekâ alanlarını farklılaştıran değişkenler ve bir model önerisi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 32-71. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.339056 Duran, A., & Dağlıoğlu, H. E. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının üstün yetenekli çocuklara ilişkin metaforik algıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(3), 855-881. https://doi.org/10.17152/gefad.328869 Draaisma, D., & Koca, G. (2007). Bellek metaforlari: Zihinle ilgili fikirlerin tarihi. Metis Yayınları. Dweck, C. S. (2006). Mindset: The new psychology of success. Random House. Ekinci, A., Sümer, S., Bozan, M., & Çete, U. (2018). Sınıf öğretmenlerinin özel yetenekli öğrencilere ilişkin algıları: Metaforik bir çalışma. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(3), 1-20. https://doi.org/10.29299/kefad.2018.19.03.015 Enç, M. (1979). Üstün beyin gücü: gelişim ve eğitimleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları. Gardner, H. (1983). Frames of mind: The theory of multiple intelligences. Basic Books. Gottfredson, L.S. (1997). Mainstream science on intelligence: An editorial with 52 signatories, history, and bibliography. (Yeniden Basım the Wall Street Journal, 1994). Intelligence 24(1),13–23. https://doi.org/10.1016/s0160-2896(97)90011-8 Karadağ, F. (2022). Erken çocukluk döneminde özel/üstün yetenekli çocuklar 'tanılama-müdahale-eğitim'. Eğiten Kitap. Kirişçi, N. ve Sak, U. (2017). Özel yetenek tanımı sınıflamaları ve kuramları. Sak, U. ve Melekoğlu, M. A. (Editörler). Öğrenme güçlüğü ve özel yetenek (ss.138). Ankara: Pegem Akademi. Kurnaz, A., Çiftçi, Ü., & Karapazar, H. (2013). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin değer algılarının betimsel bir analizi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(26), 185-225. https://doi.org/10.9779/puje.2018.235 Lakoff, G. & Johnson, M. (2005). Metaforlar / Hayat, anlam ve dil. (G. Yavuz, Çev.). İstanbul: Paradigma Yayıncılık. (1999). Leana-taşcılar, M. Z., & Kanlı, E. (2014). Investigation of perfectionism and self–esteem scores of gifted and average students. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 47(2), 1-20. https://doi.org/10.1501/egifak_0000001335 MEB. (2013). Özel yetenekli bireylerin eğitimi strateji ve uygulama kılavuzu. Metin Baysal, E. N., Dağlıoğlu, H. E., & Saranlı, A. G. (2018). Çocuk gelişimi bakış açısı ile üstün yetenekli çocuklar. Hedef Yayıncılık. Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. Sage Publications. Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor (G. Bulut, Çev.). İstanbul: BZD Yayıncılık. Özbey Gökçe, F., & Çakmakçı, Y. (2021). Öğretmen adaylarının "özel yetenekli çocuk" kavramına ilişkin metaforik algıları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 13-35. https://doi.org/10.17556/erziefd.653091 Pfeiffer, S. I., & Petscher, Y. (2008). Identifying young, gifted children using the gifted rating scales-preschool/kindergarten form. Gifted Child Quarterly, 52(1), 19-29. https://doi.org/10.1177/0016986207311055 Renzulli, J. S. (1978). What makes giftedness? Re-examining a definition. Phi Delta Kappan. Roeper, A. (1977). The young, gifted child. Gifted Child Quarterly, 21(3), 388-396. Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55), 459-496. Sak, U. (2017). Üstün zekâlılar: Özellikleri, tanılanmaları, eğitimleri. Vize Yayıncılık. Shiff, R. (1979). Art and life: A metaphoric relationship. S. Sacks, (Ed.), On metaphor. Chicago, IL: University of Chicago Press. Shuell, T. J. (1990). Teaching and learning as problem solving. Theory into Practice, 29, 102-108. Şakar, S., & Köksal, M. S. (2021). Metaphors of prospective special education teachers towards twice exceptionality. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 22(3), 1924-1941. Simonton, D. K. (2005). Giftedness and genetics: The emergenic-epigenetic model and its implications. Journal for the Education of the Gifted, 28(3-4), 270-286. https://doi.org/10.4219/jeg-2005-338 Sternberg, R. J., & Zhang, L. F. (1995). What do we mean by giftedness? A pentagonal implicit theory. Gifted Child Quarterly, 39(2), 88-94. https://doi.org/10.1177/001698629503900205 Shuell, T. J. (1990). Teaching and learning as problem solving. Theory into practice, 29(2), 102-108. Tanık Önal, N. (2019). Üstün zekâlı çocukların tanılanmaları. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 1591-1602. https://doi.org/10.33206/mjss.476773 Tannenbaum, A. J. (1983). Gifted children: Psychological and educational perspectives. New York: Macmillan. Tannenbaum, A. J. (2003). Nature and nurture of giftedness. In N. Colangelo & G. A. Davis (Eds.), Handbook of gifted education (3rd ed., pp. 45-59). Pearson Education. Türkdoğan, O., & Gökçe, O. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemi. Çizgi Kitapevi. Yalçın, H. (2022). Bir araştırma deseni olarak fenomenoloji. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 213-232. https://doi.org/10.18037/ausbd.1227345 Yıldırım, A., & Simsek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. |
